а) Жа?а с?здер туралы т?сініктерін ?алыптастыру. О?ушыларды? ойлау ?абілетін саба??а деген ?ызы?ушылы?ын арттыру ж?не негезгі м?селелерге аса к??іл б?луге ?йрету.
?) С?йлеу тілін,с?з ма?ынасын т?сініп,шапша? ой ?орыта алу?а,к?ркем,??ыпты жаза білуге да?дыландыру.
б) О?ушыларды? бойына ?дептілік,инабаттылы?,?арапайымдылы? ?асиеттерін ?алыптастыру.
?йге берілген жатты?уды тексеремін. О?ушылар?а кеспе ?а?аздарды ?лестіріп,жауап талап етемін.
1.К?нерген с?здер дегеніміз не ?
2.К?нерген с?здер нешеге б?лінеді ?
3.Тарихи с?здер дегеніміз не ?
4.Архаизм дегеніміз не ?
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру :
Тілде жа?а ??ымды білдіретін с?здер жа?а с?здер немесе неогизмдер деп аталады.Олар тілге ал?аш енген кезінде ?ана жа?а болады.Кейін тілге сі?ісіп,халы??а ?бден танылып,жаппай ?олданыл?ан кезде жа?а с?з болудан ?алады. Мысалы : космос,косманавт,спутник деген с?здер ал?аш пайда пол?ан кезде жа?а с?здер болатын.Кейін б?лар ?оданыла келе жа??а с?з болудан ?алады.Жиі ?олданылатын с?здерді? ?атарына енген б?л с?здер,со??ы жылдары ?арыш,?арышкер,жер серігі деген ?аза?ты? т?л с?здеріменберіліп,жа?а с?здер болып есептеліп ж?р.Осы тектес жа?а с?здерді? ?атарына жолсерік,?нтаспа,жеделхат,саяжай,ермексаз,те?ге,??жат,отбасы,кеден,зейнета?ы,зейнеткер,сынып,?н?а?аз т.б. с?здер жатады.
Со??ы жылдары ?аза? тіліні? м?ртебесі ?сіп,?оданылу аясы ке?еюіне байланысты ?сімдік,бау-ба?ша саласына ?атысты тілімізге к?птеген жа?а с?здер енді : жылыжай,?ызана?,орамжапыра? т.б.
Кітаппен ж?мыс :166-жатты?у.
r М?тіндегі жа?а сипат?а ие бол?ан байыр?ы с?здерді теріп жазы?дар.
r Сол с?здерді? ?андай ма?ынаны білідіріп т?р?анын с?здіктерге с?йеніп аны?та?дар
r Ауыл шаруашылы?ына ?атысты та?ы ?андай жа??ырып ?олданылып ж?рген с?здер барын айты?дар.
Білімді бекіту :
О?ушылар?а бірнеше с?ра?тар ?оямын.Т?сінбеген с?ра?тарына жауап беремін.
а) Жаңа сөздер туралы түсініктерін қалыптастыру. Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негезгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету.
ә) Сөйлеу тілін,сөз мағынасын түсініп,шапшаң ой қорыта алуға,көркем,ұқыпты жаза білуге дағдыландыру.
б) Оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық,қарапайымдылық қасиеттерін қалыптастыру.
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау :
Үйге берілген жаттығуды тексеремін. Оқушыларға кеспе қағаздарды үлестіріп,жауап талап етемін.
1.Көнерген сөздер дегеніміз не ?
2.Көнерген сөздер нешеге бөлінеді ?
3.Тарихи сөздер дегеніміз не ?
4.Архаизм дегеніміз не ?
б) Жаңа сабақты түсіндіру :
Тілде жаңа ұғымды білдіретін сөздер жаңа сөздер немесе неогизмдер деп аталады.Олар тілге алғаш енген кезінде ғана жаңа болады.Кейін тілге сіңісіп,халыққа әбден танылып,жаппай қолданылған кезде жаңа сөз болудан қалады. Мысалы : космос,косманавт,спутник деген сөздер алғаш пайда полған кезде жаңа сөздер болатын.Кейін бұлар қоданыла келе жағңа сөз болудан қалады.Жиі қолданылатын сөздердің қатарына енген бұл сөздер,соңғы жылдары ғарыш,ғарышкер,жер серігі деген қазақтың төл сөздеріменберіліп,жаңа сөздер болып есептеліп жүр.Осы тектес жаңа сөздердің қатарына жолсерік,үнтаспа,жеделхат,саяжай,ермексаз,теңге,құжат,отбасы,кеден,зейнетақы,зейнеткер,сынып,үнқағаз т.б. сөздер жатады.
Соңғы жылдары қазақ тілінің мәртебесі өсіп,қоданылу аясы кеңеюіне байланысты өсімдік,бау-бақша саласына қатысты тілімізге көптеген жаңа сөздер енді : жылыжай,қызанақ,орамжапырақ т.б.
Кітаппен жұмыс :166-жаттығу.
r Мәтіндегі жаңа сипатқа ие болған байырғы сөздерді теріп жазыңдар.
r Сол сөздердің қандай мағынаны білідіріп тұрғанын сөздіктерге сүйеніп анықтаңдар
r Ауыл шаруашылығына қатысты тағы қандай жаңғырып қолданылып жүрген сөздер барын айтыңдар.
Білімді бекіту :
Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Бағалау : Оқушылардың ынтасына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 167-жаттығу. Мәтіндегі неологизмдердің қалай жасалып тұрғанын айтыңдар.
