?йге берілген тапсырманы с?раймын. О?ушылар?а ?ткен саба?ты ?алай ме?гергенін бай?ау ?шін бірнеше с?ра?тар ?оямын
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру.
С?йлемде зат есімнен немесе затты? ??ымда ж?мсал?ан бас?а да с?з таптарынан бол?ан м?шелерді сынды?,сапалы?,санды?,иелік жа?ынан сипаттайтын т?рлаусыз м?шені аны?тауыш дейміз.Со?ан с?йкес с?раулары: ?андай? ?ай? ?анша? Неше?Кімні?? Нені?? Керімбаланы? осы ?ніне орай ?ып,Оралбай да бір кербез ?нге шыр?ай ж?нелді.Оны? ?ні – «Гау?ар тас». Бірінші с?йлемде ?ніне деген толы?тауышты екі аны?тауыш сипаттап т?р.
Аны?тауыш ?зі аны?тайтын м?шесімен ?абыса,матаса байланысады.Мысалы, Керімбаланы? ?ніне дегенде матаса байланыс?ан, осы ?ніне дегенде ?абыса байланыс?ан.
Аны?тауыш бірнеше с?з таптарынан болады.Аны?тауыштар ??рылысына ?арай дара,к?рделі ж?не ?йірлі болады (кестеге ?ара?дар)
Аны?тауыштар ??рылысына ?арай
Мысалдар
Дара
??стар шыршалы орманды жа?сы к?реді
К?рделі
?ыл?ан жапыра?ты а?ашты? е? ?лкені – алып ?ара?ай.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,тіл дамыту, шығармашылық жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: плакат,кеспе қағаздар, қосымша материалдар.
Пәнаралық байланыс: әдебиет, орыс тілі
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
Үйге берілген тапсырманы сұраймын. Оқушыларға өткен сабақты қалай меңгергенін байқау үшін бірнеше сұрақтар қоямын
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
Сөйлемде зат есімнен немесе заттық ұғымда жұмсалған басқа да сөз таптарынан болған мүшелерді сындық,сапалық,сандық,иелік жағынан сипаттайтын тұрлаусыз мүшені анықтауыш дейміз.Соған сәйкес сұраулары: Қандай? Қай? Қанша? Неше?Кімнің? Ненің? Керімбаланың осы әніне орай қып,Оралбай да бір кербез әнге шырқай жөнелді.Оның әні – «Гауһар тас». Бірінші сөйлемде әніне деген толықтауышты екі анықтауыш сипаттап тұр.
Анықтауыш өзі анықтайтын мүшесімен қабыса,матаса байланысады.Мысалы, Керімбаланың әніне дегенде матаса байланысқан, осы әніне дегенде қабыса байланысқан.
Анықтауыш бірнеше сөз таптарынан болады.Анықтауыштар құрылысына қарай дара,күрделі және үйірлі болады (кестеге қараңдар)
Анықтауыштар құрылысына қарай
Мысалдар
Дара
Құстар шыршалы орманды жақсы көреді
Күрделі
Қылқан жапырақты ағаштың ең үлкені – алып қарағай.
Үйірлі
Ыстық шаңға құмыққан Байжан купенің терезесін қайта түсіріп жіберді.
Талабы бар жігіт жерде қалмайды.
Анықтауыш болатын сөз таптары
Мысалдар
Сын есімдер
Қысқа жіп – күрмеуге келмес.
Зат есімдер
Сәндікке күміс жүзік тағатын болды.
Сан есімдер
Адамның үш жұрты болады: ағайын жұрты,нағашы жұрты,қайын жұрты.
Есімдіктер
Есімше
Осы жылқы – жүйрік.
Жалбыраған бұтақтары жерге тиіп тұрады.
Ілік септікте тұрған есім сөздер
Шыршаның қабығы жырым-жырым,ал майқарағайдың діңі жып-жылтыр.
Жаттығумен жұмыс: 49-жаттығу. Мәтіндегі қарамен жазылған анықтауыштардың сұрақтарын қойыңдар.
Шығармашылық жұмыс: «Адамның жақсы,жаман болмағы-өзінен» деген тақырыпта ойтолғау жазыңдар.
Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Бағалау: Үй тапсырмасын орындап келгеніне және жаңа сабаққа ынталы қатысып отырғандарын бағалаймын.