Тілім тірегім - со?ып т?р?ан ж?регім

«Тілім- тірегім со?ып т?р?ан ж?регім»

     Саба?ты? ма?саты: ана тілі туралы ке? т?сінік бере отырып, о?ушыларды елжандылы??а, ту?ан тілін ?астерлеуге, Отанды с?юге, ата-баба д?ст?ріне адалды??а т?рбиелеу.

     Саба?ты? ?дісі: с?ра? жауап, баяндау, ??гімелеу, ситуациялы? с?ра?тар, сайысу, іздендіру.

     Саба?ты? к?рнекілігі: а?ын жазушылар суреттері, тіл туралы б?ктемелер, ?анатты с?здер.

     Саба?ты? барысы:

     1.?йымдастыру кезе?і: о?ушылармен с?лемдесу.

     Ж?ргізуші.- ??рметті ?она?тар, о?ушылар! Мектебімізде ?аза? тілі мен ?дебиеті п?ніні? апталы?ы ?туде. Осы бізді? шарамыз 22- ?ырк?йек к?нгі ?аза?стан халы?тарыны? тілдер мерекесіне ?осылатын кішкене ?лес. Біз ана тілімізге деген сезімімізді шешендік с?здер мен тап?ырлы? ?неріміз ар?ылы білдіретінімізді ?уаанышпен айтамаз.

     ?аза? тіліталай тарихи сыннан с?рінбей ?тті.

     Д?ние ж?зіндегі е? бай, бейнелі, таза, ?ткір, тере?, к?шті ке? тіл ретінде талайды тамсандырды.

     С?йемін ту?ан тілді анам тілін,

     Бесікте жат?анымда-а? берген білім,

     Шыр етіп жерге т?скен минутымнан,

     ??ла?ыма сі?ірген таныс ?нін, -деп а?ын С?лтанмахм?т жырла?андай, сол ана тілімізге деген ?ошеметімізді сайыс ар?ылы к?рсетейік.

     Сайыс?а т?скен топтармен таныстыру.

     5,6 сынып о?ушылары.

     Сайыс ба?дарламасы ( н?мірлерін алу)

1. «С?лем-с?зді? анасы».

?азылар ал?асымен таныстыру.

Есептеу комиссиясы:...

С?лемдесу мен т?с белгілерін ба?алау.

1. «С?з тап?ан?а ?ол?а жо?». Абай атамыз айт?андай:

С?зіне ?арап кісіні ал,

Кісіге ?арап с?з алма.

Шын с?з ?айсысы біле алмай.

?р н?рседен ??р ?алма.

«С?з- ойды? айнасы» (?.М?стафин).

?р тпо?а 3 ситуациялы? с?ра?тар.

1. ?й тапсырмасы: «Тіл шеберлігі ?зілде».

?р топ ?здеріні? ?й тапсырмасын орындайды.

?нерліге ?ріс ке?,

Ойнап айтса? да, ойы?ды айт.

Бізді? дана ?аза?ымыз ?те ?зіл?ой бол?ан, оны орынды да ж?йелі айтып отыр?ан. Астарлап, ?алжы? ар?ылы адам жетістіктері мен кемшіліктерін білдіріп ж?рген.?азір осы ?зілге ку? боламыз.

4.Шешен кісі с?з бастар. Шешендік сайыс

      Шешендік с?здер-негізінде халы? даналы?ынан ту?ан м?ра, халы?ты? асыл ?азынасы. Мазм?ны ?мірге, д?ниеге к?з?арасын, ой-?рісін бейнелейді, араманы мен ?иялын к?рсетеді.

      Халы? ?зіні? ?иялда?ан арманына жетемін деген сенімімен айырылма?ан. Шешендік с?здер ?уаныш ?стінде дем берушілік, реніш ?стінде ж?батушылы? ?ызмет ат?ара?ан. Ондай адамдарды «от ауызды, ора? тілді» адам ата?ан. Дулат Бабатай?лы айтпа?шы:

       Шешендікті? с?ні жо?,

       С?зіне с?ттей ел ?йып,

       ?олты?ына ел сыйып,

       Басына ба?ыт ?онбаса.

       Ал енді ?р топты? «Тіл тазалы?ы- ой тазалы?ы» туралы монологын ты?дайы?.

      5. «Атамекен шежіресі- ?лы ойды? ?рісі». Салт-д?ст?рсізхалы? болмайды. Біздер, ?стаздар ?асырлар бойы ?алыптас?ан ?лгілі-?негені о?ушыны? бойына сі?ірдік, соны? жемісін к?руге тиіспіз. Ол ?шін барды ба?алай, асылды арда?тай білуге тиіспіз.

С?ра?-жауап

1. Б?зылмай са?талатын ?лтты? та?ам (??рт)
2. ?лы Жібек жолы бойында?ы ?алаларды ата (Сайрам, Тараз, Отырар, Баласа??н, Сауран)
3. Ерді? туы не? (намыс)

?анаты не? (ат)

1. Жас кезінде бала?а аталатын малды? атауы (Б?сіре)
2. Табу дегеніміз не? (ат тергеу)
3. ?аза?ты? бес ?аруын ата (сада?, мылты?, найза, ?ылыш, айбалта)

Туысты? атауларын ата

а) ананы? туыстары (на?ашы),

?) а?аны? ?йелі (женеше),

б) ?пкені? к?йеуі (жезде),

в) шешені? ?пкесіні? балалары (б?ле)

8. ?аза? билерін ата (Май?ы, Т?бей, Жетес, Т?ле, ?азбек, ?йтеке)

9. ?аза?ты? шешендерін ата (Сырым, Но?айбай, Байсерке)

10. Бес арысты ата (Ахмет, Ш?к?рім, Міржа?ып, Ж?сіпбек, Ма?жан)

11. Отырар ?алай аталады (Фараб)

12. ?андай жырауларды білесі? (Базар, ?азту?ан, Майлы?ожа, Б??ар, Асан ?ай?ы)

13. Ханды? кімнен басталады? (?білхайыр, Ж?нібек, ?асым)

14. Ата ?нерін ата (атбегілік, ??сбегілік, ди?аншылы?, зергерлік)

15. К?ні-т?ні дем алмайты? ж?ретін не? (ай мен к?н)

16. ?ш ?уатты ата (а?ыл, ж?рек, тіл)

17. ?ш ?айыпты ата (ажал, ?она?, несібе)

18. ?ш т?тті не (жан, мал, жар)

19. Жеті ж?тты ата (??р?а?шылы?, мал ?ырылу, ?рт, оба, со?ыс, топан су, зілзала)

20. ?ш ?адірсізді ата (жігіттік, денсаулы?, жа?сы жар)

6. Капитандар сайысы. «?нер алды - ?ызыл тіл».

Тіл туралы ма?ал-м?телдер айту.

7. Сурет – ж?мба?.

а) Бірінші буыным – ??с аты,

    Ал екіншісі, бояу т?сі.

    Екеуі біріктіріп о?ыса?ыз,

    О?ынан да, солынан да

    ?лт болып шы?амын. (?аза?)  

?) Он екі т?йе, он жыл?ы, сегіз сиыр, бес ешкі, екі жарым ?оян, ?ш т?лкі. (т?лдеу мерзімі)

б) Т?йе, бота ма? бас?ан,

    Т?рт ая?ын те? бас?ан,

    Ш?на? ??ла? бес ешкі,

     ?ос-?ос ла?ты ?ос ешкі.

     Т?рт ?озылы екі ?ой,

      Б?рін бірге ойлап ?ой. (2 т?йе, 11 ешкі, 6 ?ой = 19 мал)

8. Ая?тау, ?орытындылау:

а) ?пайын есептеу, сыйлы?тар беру, ??тты?тау.

?) ?н «Ананы? тілі».