на?  осы ша?
 
Жала?
К?рделі
Жатыр
Отыр
Т?р
Ж?р
(ж.ж. І, ІІ жа?ында келуі)
мысалы: 
мен жатырмын
Сен жатырсы?, сіз жатырсыз
к?семшеге:
Отыр
Жатыр
Т?р (4 етстікті? 1-уі)
Со??ы к?мекшісі жіктеледі, к?семшелер ?згеріссіз ?алады
мысалы:
Жазып отырмын, сен жазып отырсы?, сіз жазып отырсыз
 
            
                Просмотр содержимого документа
                
                «Етістікті? ша?тары 10 cынып »
            
            
                                                            
     
     
     
     
     
     
Санжар Астанадан келді. 
Ол Астанадан кеше келіпті. 
Отыр- ды-м 
Көр-ді-м 
Отыр-ма-ды-м 
Мен киноға баратынмын. 
Өткен шақ 
Жедел өткен шақ  
   бұрынғы өткен шақ  
      ауыспалы өткен шақ 
     
 түбірге –ды, -ді, -ты, -ті жұрнағы мен І, ІІ ж.ж. + арқ. 
 мысалы: бар- ды- м, бар-ды-ң 
 а) есімше ф-масының –ған, -ген, -қан, -кен түріне ж.ж.+арқ. 
 мысалы: ал- ған- мын, жап- қан- сың, кел- ген- біз, 
 білген жоқпын, берген емеспіз 
 Ә) – ып, -іп, -п жұрнақтары көсемшеге І, ІІ, ІІІ ж. Ж.ж. + арқ. 
 мысалы: көр- іп-пін, жаз- ып- сың, тыңда- п- ты, іл-ме-п-сің, жаз-ба-п-ты 
 БӨШ –қан, -кен, -ған, -ген, -ып, -іп, -п жіктеліп те қолд. 
3. Көсемшенің –а, -е, -й формаларына –тын, -тін жұрнақтарын + барып жіктеу арқ. 
 мысалы: 
І . Бар- а-тын-мын   бар-а-тын-быз 
ІІ. Бар- а-тын-сың   бар-а-тын-сыңдар 
 бар-а-тын-сыз   бар-а-тын-сыздар 
ІІІ. Бар-а-тын   бар-а-тын 
     
Автобус уақытында келеді. 
Ол оқуға бармақ. 
 
 
 
Мен ертең 7-де тұрамын. 
1. Болжалды 
Келер шақ 
3. ауыспалы 
Келер шақ 
2. Мақсатты 
келер шақ 
М: мен кел-ер-мін, Сен кел-ер-сің, Ол отыр-ар 
 
2. МКШ – мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек 
М: мен келмекпін. Сен келмексің, ол келмек. 
 
3. АКШ 
М: Мен ертең сағат 7-де тұрамын. 
(құс ұшады, ол орысша сөйлейді)