5 сынып?а арнал?ан "Лексикалы? жолмен жасал?ан туынды с?здер" та?ырыбыны? ?ыс?а мерзімді жоспары

Пән: қазақ тілі

Сыныбы: 5 Күні 3.04. №2

Сабақтың тақырыбы

Лексикалық жолмен жасалған туынды сөздер

Жалпы мақсаты:

Лексикалық жолмен жасалған туынды сөздерді ажырата алуға үйрету.

Сілтеме:

1. «Қазақ тілі» оқулығы Г.Қосымова, Ж.Дәулетбекова.

2. Бұзаубақова К.Ж., Жаңа педагогикалық технология, Алматы, 2004

3.Сарманов Е., Сапаров С., Сабақта жаңа технологияларды қолдану, Шымкент, 2006 жыл.

Оқу нәтижесі:

-Шағын топтарда жұмыс істеуі арқылы бірін-бірі

оқытуын қалыптастыру,

-тапсырмаларды орындауда өмірдегі білімі мен білетініне сүйену,

- өз бетімен білім алушылық қабілетін қалыптастыру

-сыни ойлау арқылы терең білім алу қабілеттерін дамыту

Негізгі идеялар:

Шыншылдыққа, әділдікке,турашылдыққа, сөз өнері қадірін ұғынуға тәрбиелеу

Күтілетін нәтиже:

Оқушылар туынды сөздердің жасалуының лексикалық тәсілін, бір сөздің бірнеше мағынаға ие болу қабілетін, бір сөздің бірнеше мағынасына талдау жасай алуды біліп шығады.

Қолданылатын материалдар:

Ноукбук, қима қағаздар, постер.

Оқыту формасы, технологиясы, әдістері:

Топтық, жеке.

Блум таксономиясы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Психологиялық дайындық

«Ең жақсы тілек»

Оқушылар плакатқа салынған ағаштың бұтағына  өз достарына тілектер жазылған жапырақтар мен алмалар  жапсырады

І. Білу

Проблеманы айқындау.

-«Лексика» сөзінің мағынасы. Тіл білімінің лексика саласының зерттеу аясы.

- Табыс критерийлерін оқушылармен бірлесе отырып құру.

Табыс критерийлері:

1. Лексикалық жолмен жа салған туынды сөздердің ерекшелігін білу.

2. Сөздердің мағыналарын ажырата алу.

3. Сөздің жаңа мағыналары на талдау жасай алу.

Сөздер

Түбір сөздер Туынды сөздер

Сөздің бастапқы Сөздің сыртқы

Мағынасы:ой, түрі өзгермей-ақ

мал, бес, ат. жаңа мағналарға

ие болады.

ІІ. Түсіну

Проблеманы шешу кезеңі.

Мәтінмен танысу. «Туынды сөздердің лексикалық жолмен жасалуы дегеніміз – сөздің сыртқы түрі өзгермей-ақ, жаңа мағыналарға ие болуы».

Жаттығу жұмысы.

362-жаттығу. Мына сөздер

дің қанша мағынада жұм

салатынын табыңыздар.

Туынды сөздердің лексикалық жолмен жасалуы дегеніміз сөздің сыртқы түрі өзгермей-ақ, жаңа мағыналарға ие болады. Мысалы: Ақ ағу бастапқы мағына, түсті білдіреді.

362-жаттығу

Жол – жүретін жол,

Қырық – сан, қойды қырқу

Тоқсан – сан, сөзді жүйелеп сөйлеу

Тамаша – керемет, әзіл

Ашық – сөзді ашық айту, есік ашық

Тәтті – дәм, балау

Жаз – мезгіл, қимыл

Бас – мүше, малдың басы,

ІІІ. Қолдану

Проблема шешімін қолдану кезеңі.

Топтарға жеке сөздер жазылған

постер таратылып беріледі. Тапсырма - бір сөзден лексикалық жолмен жасалған бірнеше жаңа мағыналы туынды сөзді тауып жазу.

2- топ

3-топ

4-топ

Әр топ өз постерін қорғайды.

ІҮ. Талдау

363-жаттығу. Қарамен жазылған сөздерді жақша ішіндегі сөздермен тіркестеріп айтқанда, мағыналарында қандай өзгеріс болатынын түсіндіріңдер.

Арам (шөп, тамақ, тер, ойлы, ас); адал (ас, адам, жүрек, кәсіп, құс, сөз, дос); суық (су, сөз, хабар); сары (май, уайым, уыз, ауыз, қотыр, бауыр, су); қалың (киім, жұрт, бет, қамыс); қоңыр (сиыр, жіп, дауыс, салқын, күз, қаз, жел, тарту, аю).

Ү. Жинақтау

«Дөңгелен» ойыны арқылы оқушылардың алған білімдерін тексеріп шығады (диалогтік жұмыс)

Оқушылар жаңа тақырып бойынша кезек-кезек бір-біріне сұрақ қойып шығады

ҮІ. Бағалау

Формативті бағалау. «өте жақсы», «жарайсың» сөздері арқылы ынталандыру.

Оқушылар бір-бірін бағалайды.

ҮІІ. Үйге тапсырмасын беру

364-жаттығу

Оқушылар күнделіктеріне жазады.

ҮІІІ. Рефлексия

Сабақта: Мен тер төгіп жұмыс істедім. иә / жоқ

Сабақ қызықты / қызықты емес

Сабақта қиналдым / қиналған жоқпын

Сабақ ұзақ / тез өтті

Сабақта мен шаршадым / шаршаған жоқпын

Оқушылар сабақ бойынша өз ой-пікірлерін рефлексия парақтарына жазады