Қайталама қос сөздер.

Сабақтың тақырыбы: Қайталама қос сөздер.

Сабақтын максаты:

1.      Қос сездердің жасалу жолының түрлерімен таныстыру; бір сөздіңі қайталануынан, екі түрлі сездің қосарлануынан, күшейтіш буын арқылыі жасалатын қос сөздерді ажырата білу; олардың әрқайсысының білдіретігі мағыналарындағы айырмашылықты аңғара білуге үйрету.

2.      Қос сездерді қатыстырып, сөйлемдер қүрастыра алу дағдыларын дамыту.

3.      Эстетикалық тәрбие беру.

Сабақтың әдісі: сүрақ-жауап, түсіндіру, практикалык.

Сабақтың барысы:

I.       Үй тапсырмасын тексеру, қорытындылау.

Үйден орындап келген тапсырмалары бойынша талдау, тексеру жұмыстары жүргізіледі. Қос сөздер туралы алған білімдері тексеріледі.

-        Қос сөздердің біріккен сөздер, сөз тіркесінен кандай айырмашылығы бар?

-        Қос сөздердің тілімізді байытуда қандай маңызы бар?

Оқушыларға қос сөздерге байланысты әртүрл і тапсырмалар беріледі.

Қос сөздерді жай сөздерге, жай сөздерді қос сөздерге айналдырады, қос сөздердің мағынасын анықтайды, жеке сөздерден қос сөздер жасайды.

1. Жаңа сабақ бойынша істелетін жүмыс.

Қос сөздердің жасалу жолы әртүрлі. Бұл сабактарда бір сөздің қайталануы аркылы жасалған кос сөздермен танысады.

Дәптермен жұмыс

Күннің реті                  Көркем жазу

1-жаттығу  кайталама қос сөздер туралы түсініктерін қалыптастыру ушін берілген.

Сылдыр-сылдыр бұлақтар,

Сыбдыр-сыбдыр құрақтар.

Күрт-күрт орып құр аттар,

Сырт-сырт ойнар лақтар.

Сылдыр-сылдьір, сыбдыр-сыбдыр, күрт-күрт, сырт-сырт қос сөздерінің бір сөздің екі рет қайталануы арқылы жасалып тұрғанын айту окушыларға киындық әкелмейді. Бұл жаттығуды орындағаннан кейін окушылар қайталама қос сөздің не екенін қорытындылап айтып бере алады. Окушылар бір сөздің қайталануы арқылы жасалған қос сөздерге көптеген мысалдар келтіреді. Қайталама қос сөздердің мағынасы жеке тұрған кездегі мағынасымен салыстырылады.

2-жаттығу

Оқушылар сөз тіркесі мен сол сөздің екі рет қайта-лануы арқылы жасалған қос сөздің мағынасын салыстырады. Сол ар-кылы кос сөздердің сөйлемнің мағынасын байытудағы роліне коздерін жеткізеді.

Бір қора қой                                   қора-қора қой

Бір шелек сүт                                  шелек-шелек сүт

Бір қап астық                                  қап-қап астық

Ереже: бір түбірдің екі рет қайталануынан жасалған қос сөздер қайталама қос сөздер деп аталады. Мысалы: айғыз-айғыз, әлсін-әлсін, түрлі-түрлі.

Сергіту сәті

Өзіндік жұмыс

Мәтінді көшіріп жазу.

Түйе

         Сен «көс көс» деп айқайласаң, түйе қасыңа жетіп келеді. Ал егер мінгің келсе, «шөк шөк» деп шөгерсің. Жайылымға шығарғың келсе, «арай арай» десең болғаны, маң маң басып жайылымға шығады.

Қайталама қос сөздерді тауып, тыныс белгілерін қою. Басқа үй жануарларын қалай шақырады?

Шығармашылық тапсырма

 Бағанның екі жағындағы сөздерді қатыстырып, сөйлем құрап жазу.

Бытыр-бытыр, кемсең-кемсең,                          ұйықтады, тамшылады, күлді,

қарқ-қарқ, тырс-тырс, пыс-пыс,                       қайнады, шайнайды, жөтелді,

бұрқ-бұрқ, күрк-күрк.                             жылады.

Үлгі: Мал шөпті бытыр-бытыр шайнайды.

Сабақты қорытындылау

Жаңа сабақты қалай меңгергендерін тексеру мақсатында өздік жұмыс ретінде 5-жаттығуды орындайды.

Үйге тапсырма

4-жаттығу, ереже жаттау.