Логикалық ойлауды үйрету

Мұғалімнің аты- жөні:

Атраубаева Б.К

Ресурстар

Күні:

3.02.25

Сынып: 1 Б

Қатысушылар саны: 17

Қатыспағандар саны:0

6-слайд https://yout u.be/UY69 w8o8luE?si =uyqpMPr

vcUHe6jqh

7-слайд

Үстел ойындары

парақшалар

9-слайд. Әр ата-анаға арналған түрлі-түсті квадраттар

Тақырыбы:

Логикалық ойлауды үйрету

Мақсаттары:

ата-аналардың бастауыш мектеп жасындағы баланың логикалық ойлауын дамытуға дайындығын қалыптастыру.

Міндеттері:

1. ата-аналардың баланың логикалық ойлауын дамытуға деген ұмтылысын дамыту;

2. ата-аналарды баланың логикалық ойлауын дамытудың негізгі аспектілерімен таныстыру;

3. ата-аналардың баланың логикалық ойлауын дамытудың практикалық дағдыларын дамытуға ықпал ету.

Сабақтың кезеңі

Мазмұны

I. Кіріспе бөлім

1. Ұйымдастыру кезеңі.

Аудиторияға кіреберісте ата-аналарға 3 түрлі геометриялық фигуралар беріледі: квадраттар, шеңберлер, үшбұрыштар. Әрі қарай ата-аналар фигураға сәйкес келетін орындарға отырады. Осылайша, сабақтың басында ата-аналар «квадраттар», «шеңберлер», «үшбұрыштар» деген 3 командаға бөлінеді.

Педагог: - Сәлеметсіздер ме, құрметті ата-аналар! Бүгінгі кездесуімізге өте қуаныштымын! Бүгін біз «логикалық ойлау» деген не және балаларды логикалық ойлауға үйрету неге маңызды екендігі туралы сөйлесеміз.

2. Астарлы әңгіме

Педагог: - Біздің кездесуімізді қазақтың ұлы ағартушысы, ұстаз, жазушы, қоғам қайраткері, алғашқы қазақ оқулықтарының авторы, алғашқы бастауыш мектептің негізін қалаушы Ыбырай Алтынсариннің астарлы әңгімесінен бастағым келеді.

(мультфильмді оқып шығу немесе көрсету)

Бақша ағаштары

Жаздың әдемі бір күнінде, таңертең бір төре өзінің баласымен бақшаға барып, екеуі де егілген ағаштары мен гүл жапырақтарын көріп жүрді.

• Мынау ағаш неліктен тіп-тік, ана біреуі неге қисық біткен? - деп сұрады баласы.

• Оның себебі, балам, анау ағашты бағу-қағумен өсірген, қисық бұтақтары болса өсіп. Мынау ағаш бағусыз, өз шығу қалыбымен өскен,- деді атасы.

• Олай болса, бағу-қағуда көп мағына бар екен ғой, - деді баласы.

• Бағу-қағуда көп мағына барында шек жоқ, шырағым; мұнан сен де өзіңе әбірет алсаң болады; сен жас ағашсың саған да күтім керек; мен сенің қате істеріңді түзеп, пайдалы іске үйретсем, сен менің айтқанымды ұғып, орнына келтірсең, жақсы түзік кісі болып өсерсің, бағусыз бетіңмен кетсең, сен де мынау қисық біткен ағаштай қисық өсерсің, - деді.

Ы. Алтынсарин «Бақша ағаштары» (youtube.com) Талқылау:

• Балалардың интеллектуалды дамуына кім жауапты? - Сіздің ойыңызша логикалық ойлау нені білдіреді?

• Балаларды логикалық ойлауға үйрету неге соншалық маңызды?

Педагог: - Иә, шын мәнінде логика – бұл ақылға қонымды және дәйекті ойлау, себеп-салдарлық байланыстар құру қабілеті.

Логикалық ойлау – бұл адам дәлелдер мен ақылойға негізделген логикалық ұғымдарды қолданатын үдеріс. Логикалық ойлаудың мақсаты – мәселе туралы нақты мәліметтерге сүйене отырып, негізделген қорытынды жасау.

II. Негізгі бөлім Сергіту.

Профессор Ш. Сұлтанбековтың логикалық есебі

Педагог: - Қазақстан-Британ техникалық университетінің профессоры, қазақстандық ғалым Шыңғыс Сұлтанбеков әзірлеген есепті шешуді ұсынамын.

Таудың басында әр 15 минут сайын деректерді жіберетін метеостанция орналасқан. Алайда, ауа-райының қолайсыздығына байланысты деректер кідіріспен жіберіледі және температура туралы мәліметтер межелі жерге 45 минуттан кейін жетеді. Егер межелі жерде деректер сағат 12:00-де алынса, онда метеостанцияда температура туралы жазба қашан жасалды?

Шешім бойынша ата-аналардың жауаптары мен түсініктемелері тыңдалады.

Мәселені шешу бойынша мұғалімге арналған түсініктеме:

1. Кідірісті анықтау: шарттан деректер 45 минуттық кідіріспен берілетіні белгілі.

2. Деректерді алу уақыты:температура туралы мәліметтер межелі жерде сағат 12: 00-де алынды.

3. Тасымалдау уақытын есептеу: кідіріс 45 минут болғандықтан, бұл уақытты деректерді алу уақытынан алып тастау керек.

- 12: 00 - 45 минут = 11: 15.

Осылайша, метеостанциядағы температураны жазу сағат 11:15-те жасалды.

Қорытынды: бұл - кідірістерді есепке алудың маңыздылығын және уақытпен жұмыс істеу қабілетін көрсететін қарапайым, бірақ тиімді тапсырма. Оны логикалық ойлауға және мектеп оқушыларында

практикалық мәселелерді шешу дағдыларына үйрету үшін қолдануға болады.

Осылайша, сергіту жаттығуымызды қорытындылай келе, миды жаттықтыру қажет деген қорытынды жасауға болады, біз барлық интеллектуалды мүмкіндіктерімізді пайдаланбаймыз.

Ал бастауыш мектеп жасында логикалық ойлауды дамытудың қандай артықшылықтары бар екенін білу үшін, келесі жаттығуды орындауды ұсынамын.

Топтарда жұмыс істеу:

Топтарға арналған тапсырма: логикалық ойлаудың қандай артықшылықтары бар екенін талқылау және жазу.

Топта талқылауға және флипчартта жазу үшін - 5 минут, дауыстап айтуға – әр топқа 2 минут. Топпен дауыс беру кезінде педагог артықшылықтарды плакатқа немесе тақтаға жаза алады.

Қорытынды:

Логикалық ойлаудың артықшылықтары:

• Маңыздыны маңызды еместен бөлу,

• нақты ұғымдар мен конструкциялармен

жұмыс істеу,

• ақпаратты түсіну және бағалау, оның

дұрыстығын тексеру,

• себеп-салдарлық байланыстарды зерттеу,

• пайымдаудағы жүйелілік,

• қорытынды құра білу және оны өзіңізге және айналаңыздағыларға негіздеу,

• керемет танымдық қабілеттер,

• негізделген шешім қабылдай білу,

• ақпаратпен тез жұмыс істей білу, мәнін оңай бөліп, есте сақтау және т. б.

Педагог: - Логикалық ойлауы дамыған бала құрдастарының арасында тиімді ерекшеленеді – оған оқу, мектеп және тұрмыстық мәселелерді шешу оңайырақ болады.

Ойлау әдеттері көбінесе адамның өмірін анықтайды. Ал логикалық ойлау адамға о баста берілмейді. Бұл - үйренуді қажет ететін ойлау үдерісінің ерекше түрі.

Балалардағы логикалық ойлаудың негізгі аспектілері олардың ақпаратты талдау, қорытынды жасау және негізделген шешімдер қабылдау қабілетін қалыптастыратын бірнеше негізгі элементі қамтиды. Олардың кейбірін қарастырайық.

Жұпта жұмыс істеу.

Қатысушыларды жұптарға бөлу (смайлик, күн, бұлт, найзағай, жүрек, шеңбер – геометриялық фигуралары бар карталардың артында). Жұпқа логикалық ойлаудың негізгі аспектілері көрсетілген 1 немесе 2 карточка беріледі (жұптардың санына байланысты).

Жұпқа арналған тапсырма:

7 минут ішінде:

• логикалық ойлаудың осы аспектісін талқылау,

• осы аспект маңызды рөл атқаратын жағдайлардың бірнеше мысалын жазу,

• күнделікті өмірде ата-ана балаға логикалық ойлаудың осы аспектісін дамытуға қалай көмектесе алатындығы туралы ұсыныстар жазу.

Карточкалар:

1. Ақпаратты талдау: балалар ақпаратты түсінуді, негізгі фактілерді бөлуді, себеп-салдарлық байланыстарды анықтауды және маңыздысын маңызды емес нәрседен бөлуді үйренеді.

2. Білім синтезі: балалар логикалық әдістер мен ойлау үлгілерін қолдана отырып, жаңа идеялар табу немесе мәселелерді шешу үшін алған білімдері мен тәжірибелерін біріктіре алады.

Дедукция және индукция: балалар жалпы алғышарттардан нақты пайымдауларды шығару үшін дедуктивті ойлауды, сондай-ақ нақты бақылауларға негізделген жалпы қорытындыларды қалыптастыру үшін индуктивті ойлауды қолдану қабілетін дамытады.

«Артық зат» ойыны.

Ниет білдірген адам үстелде жатқан әртүрлі заттарды көруге шақырылады. Әрі қарай, оның көзін байлап, үстелге 1 немесе 2 жаңа зат қосады. Ата-ананың міндеті – бұл заттың не екенін табу. Қалау бойынша ойынды тағы 2, 3 қатысушымен қайталауға болады.

«Суреттегі үшбұрыштарды сана» тапсырмасы

Үшбұрыштардың санын санау үшін, сурет ұсынылады. (Жауабы - 27 үшбұрыш, жауапты https://youtu.be/9mZebVW-GII?si=WlKf3lsVEDFoLD4q ) сілтемесі бойынша YouTube-тен көрсетуге болады.

 «Арқаннан жасалған тұзақ» жаттығуы.

Жұптағы қатысушыларды бір-біріне суретте көрсетілгендей етіп байлайды. Тапсырма: арқанды шешпей, үзбей босатылу керек.

(Жауабы https://youtu.be/iustauhg8H4?si=Ncvs16TXvpp5P90 сілтеме бойынша YouTube-те)

3. Үстел ойындары арқылы логикалық ойлауға үйрету. (үстел ойындарының көрмесін дайындау)

1. Тоғызқұмалақ (логиканы, тапқырлықты, логикалық және математикалық ойлауды дамытуға

арналған қазақтың ұлттық үстел ойыны)

Шахмат,

Дойбы,

Домино,

Теңіз шайқасы,

Танграмм,

4-і бір қатарға,

Геоборд,

Мозаикалар,

Бас қатырғыштар,

Ребустар,

Лабиринттер және т. б.

III. Қорытынды бөлім

Сабақ бойынша қорытындылар.

«Практикалық кеңестер» чек-парағы

Педагог: - Баланы логикалық ойлауға үйрету үшін не істеу керек?

1. Баланың логикасы мен ойлауын дамытумен үйде айналысу.

2. Ойлаудың әртүрлі түрлерін жаттықтыру:

визуалды-бейнелі және визуалды-әрекетті, абстрактілілогикалық және ауызша-логикалық, кеңістіктік, стандартты емес.

1. Ауызша ойындар ойнау (ассоциация ойындары, ИЯ-ЖОҚ-тар, сенемін-сенбеймін және т.б.).

2. Отбасында үстел ойындарын ойнау.

3. Жұмбақтарды, ребустарды, бас қатырғыштарды шешуге деген қызығушылықты ояту.

4. «Брейн-ринг», «Пікірталас», «Не? Қайда? Қашан?» және т. б. интеллектуалды ойындарға қатысу

Рефлексия

Ата-аналарға сабақта алынған ақпаратты қызыл, көк, жасыл үш квадраттың бірімен бағалау ұсынылады.

жасыл түс – «сабақта алынған ақпаратты пайдалы деп

санаймын»; көк түс – «сабақта алынған ақпаратты пайдалы емес

деп санаймын»;

қызыл түс – «мен үшін сабақ қызық болмады».

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырм

лар легі

Соңы(бекіту)