К?ні: 12.02.2016ж
Сыныбы: 1 «а» «?»
Саба?ты? та?ырыбы: Музыкада?ы таби?и дыбыстар
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік ма?саты: дыбысты? шулы ж?не музыкалы болып б?лінуін т?сіндіру.
Дамытушылы? ма?саты: музыканы? негізгі дыбыс екенін ??ындыру.
Т?рбиелік ма?саты: музыкалы? дыбыстарды орындату?а ?йрету.
?олданылатын ?діс: т?сіндіру, ойын, практикалы?
К?рнекілігі: суреттер
Саба?ты? т?рі: аралас
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
О?ушылармен амандасу, кезекшімен с?хбат. ??рал - жабды?тарын тексеріп шы?у. О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
ІІ. ?ткенді ?айталау.
Саба? ?демі музыкамен басталады. ?ткен та?ырыпты с?ра? жуап ?дісімен ж?ргізу.
ІІІ. Жа?а та?ырыпты енгізу.
Музыка б?кіл ?семдік ?лемін суреттейді, с?лулы?ты паш етеді, т?рлі к?ріністерді, адамдарды? к??іл к?йін музыкалы? дыбыстар ар?ылы бейнелейді. ?ткен саба?та?ы та?ырыптарды ?айталап еске т?сіру.
Ж?мба? шешу.
Са?ат сайын со?ылады.
Тек мектептен табылады.
(?о?ырау)
- Балалар, сендер е? ал?аш мектеп ?абыр?асын атта?анда нені? дыбысын естіді?дер?
- ?рине, ?о?ырауды? дыбысы.
- Бала ?мірінде ?о?ырау дыбысы білім еліне сапарды бастар дыбыс ретінде ?абылданады.
- Шы?армашылы? ж?мыс: «Ал?аш?ы ?о?ырау». Сурет бойынша ша?ын ??гіме ?йымдастыру. Балаларды с?йлеуге, ойын ашу?а талпындырамыз.
Дауыс жатты?уы: «Сылдыр, сылдыр ?о?ырау», «?о?ырау» ?ніні? бірінші фразасын дыбыс биіктігін ?ол ?имылымен к?рсетіп, сурет бойынша жасау?а болады. Б?л ?діс баланы? ?нді тез ?йреніп кетуіне де ы?пал жасайды. ?. ?уатбаевты? «?о?ырау» ?ні барша баланы? ?мірінде болатын е? ма?ызды ша?ы туралы ??гімелейді. ?нні? ?уені алты жаста?ы балаларды? дауыс диапазонына с?йкес, с?з м?тіні ?арапйым.
?н ?йрену кезінде денені тік ?стап, дауысты ?демі же?іл шы?ару?а, асы?пай м?нерлеп орындату?а да?дыландыру керек. Ж?мба? шешіп, жа?ылтпаш айту, ал?аш?ы кезде ?иындау болуы м?мкін, дегенмен баланы? дыбысты аны? айтуына, м??алім (дикциясыны?) таза болуына, вокальды? хор да?дыларын ?алыптастыру?а ?сері мол. Сонды?тан о?улы?та?ы
«?о?ырауды со?айы?
Сырдырлата ?а?айы?
Уа?ыт?а лайы?»
жа?ылтпашын бірнеше рет ?айтала?ан д?рыс.
Музыканы? кезекті к?мекшісі - динамикалы? белгілер.
?атты ж?не а?ырын дыбыстар. Б?л жерде о?ушыларды? о?улы?та?ы суреттермен ж?мыс жасауын ?ада?алау керек. А?ырын ж?не ?атты дыбыс термині бала?а жалпы т?сінікті бол?анымен о?ан мысалдар ар?ылы т?сіндіру арты? болмайды. Бесікті? суретіне ?арап отырып, музыканы?, ананы? бесік жыры ?те а?ырын орындалатынын бала ?зі айтуы керек. ?йы?тап жат?ан бала бейнесі, ананы? ?лдиі суреттемесін елестете отырып, т?рлі ?имылдар жасау?а болады. Мысалы: бесікті тербету ?имылын ?нні? ыр?а?ына салып жасау, сонымен ?атар сылдырма? аспабын ?олдана отырып орындау.
Б.Д?лденбаевты? ??деуімен ?аза? халы? ?ні «Бесік жыры» ты?датылады. Шы?арма ?те ?сем, сазды, жай, бір ?алыпты орындалады. Бесік жыры жанры ж?нінде ма?л?мат беріледі.
Сол сия?ты ?атты орындалатын музыка шы?армасы ты?датылады. Шы?арманы ты?датар алдында кіріспе ??гіме ж?рігізіледі.
- ?андай жа?дайларда музыка ?атты орындалады?
2. Ты?дайтын шы?арма? ?атты орындалу керек пе, ?лде а?ырын орындалу керек пе?
О?улы?та?ы суретпен ж?мыс ж?ргізіледі. ?лкен ала?да?ы оркестрді?, барабандарды? со?ылуы бейнеленген сурет бойынша ??гіме ?ткізіледі. О?ушылар а?ырын музыка мен ?атты музыканы? айырмасын ?здері т?сіндіріп беруіне к??іл б?лінген ж?н.
Барлы? балалар?а таныс Б.Д?лденбаснгы? «Балдыр?андар ?ні» ?йретілуге ?сынылды. ?н ?те шатты??а толы, к??ілді, сазды. Орындау барысында ?лкен ?иынды?тар кездеспейді. Екпіні ал?аш?ы ноталар?а т?седі, ыр?а?ы бір?алыпты.
1. Б?л ?нні? ?те а?ырын, болмаса ?атты, к??ілді орындал?аны д?рыс па?
И.Н?сіпбаевты? «Ке?дала» ?ні ты?дау?а берілді. ?н – ке? тынысты, ?аза? даласыны? таби?атыны? с?лулы?ын бейнелейтін шы?арма. ?нді балалар дауыс аппаратына салма? т?сірмесе, оны орындау?а ?сыну?а болады. Міндетті т?рде орындамас б?рын ?нні? негізгі мазм?ны ж?нінде с?з ?оз?ау ?ажет. Шы?арманы айту кезінде осы мазм?нын суреттей отырып, м?нерлі орындау?а тырысу керек.
V. ?орытынды б?лім.
?орыту.
«Домбыра» с?зж?мба?ын шешу.
Шулы ж?не музыкалы?.
Т?йені? т?лі.
?н, ?уен, ыр?а?.
А? ?анатты, кек ?анатты.
?лысты? ?лы к?ні.
Ата?ты к?йші.
??рман?азыны? к?йі.
Д
Ы
Б
Ы
С
Саба?ты ?орытындылау, ?йге тапсырма беру, оны т?сіндіру, о?ушыларды? е?бегін ба?алау.
ауыс жаттығуы: «Сылдыр, сылдыр қоңырау», «Қоңырау» әнінің бірінші фразасын дыбыс биіктігін қол қимылымен көрсетіп, сурет бойынша жасауға болады. Бұл әдіс баланың әнді тез үйреніп кетуіне де ықпал жасайды. Қ. Қуатбаевтың «Қоңырау» әні барша баланың өмірінде болатын ең маңызды шағы туралы әңгімелейді. Әннің әуені алты жастағы балалардың дауыс диапазонына сәйкес, сөз мәтіні ұарапйым.
