Бір ?алыпты ж?іне бір?алыпты емес ?оз?алыстар.Жылдамды?.Жылдамды? бірліктері
Бір ?алыпты ж?іне бір?алыпты емес ?оз?алыстар.Жылдамды?.Жылдамды? бірліктері
Саба?ты? та?ырыбы: Бір?алыпты ж?не бір?алыпты емес ?оз?алыстар.
Жылдамды?. Жылдамды? бірліктері.
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: О?ушылар?а бір ?алыпты ж?не бір ?алыпты емес ?оз?алыс, жылдамды? ж?не оны? бірлігі, жылдамды?ты ?лшеу ??ралы туралы ??ымдарды мысалдар ар?ылы т?сіндіре отырып, оларды? айырмашылы?тары мен ??састы?тарын білуге ?йрету.
Дамытушылы?: О?ушыларды ойлану н?тижесінде ?з ойларын тияна?тап,оны жеткізе білуіне, белгілі бір к?з?арасты ?станып, ?ор?ай білуге баулу.
Берілген жа?дайда меншікті м?лшерін елемеуге болатын дене........................
Сол бір денені? ?оз?алысы ?р т?рлі ба?ылаушыны? к?з?араса т?р?ысынан ?р т?рлі болып к?рінеді.Б?л ??былыс .......................... деп аталады.
Материялы? н?ктені? ?оз?алысы кезіндегі оны? ке?істіктегі сипаттама сызы?ы......................................... Ж?рілген жол ....... ?ріппен белгіленеді.
Сана? денесімен байланыс?ан сызы?тар ж?йесін ................................деп атайды.
Шартты т?рде ?оз?алмайды деп есептелетін ж?не бас?ада денелерді? ?оз?алысы со?ан салыстырылып ?арастырылатын дене...................................
ІІІ.Ма?ынаны ажырату.
Жа?а саба??а кіріспе.
Ж?мба?тарды? жауабын табу ар?ылы жа?а саба?ты? та?ырыбын табады.
1-ж?мба?.
Жерді? ж?зін шарлайсы?,
Онсыз еш жерге бармайсы?.
К?лікпен де, жаяу да,
Саралайсы?, та?дайсы?. (Жол)
2- ж?мба?.
К?п болса, асы?пайсы?,
Мезеттен ?ашы?тайсы?.
Асы?са? аз болады,
Табасы? м?ны ?айсы?? (Уа?ыт)
3- ж?мба?.
?оз?алыста сипаттар шапша?ды?ты,
Та?ы да бір белгісіз шама шы?ты.
Ол болмаса денелер ?оз?алмайды,
Шешеді б?л ж?мба?ты ?андай мы?ты? (Жылдамды?)
Саба?ты? та?ырыбын та?та?а жазамын.
Сонымен, балалар денені? уа?ыт ?туіне ?арай бас?а денелермен салыстыр?анда?ы орныны? ?згеруін біз механикалы? ?оз?алыс деп атаймыз. ?оз?алысты? ?арастырылып отыр?ан жа?дайында ?лшемдерін елемеуге болатын денені материялы? н?кте деп атаймыз. Денені? ж?рген траекториясыны? ?зынды?ын к?рсететін скаляр шама жол деп аталады. Оны S ?рпімен белгілейміз. Ал денені? бастап?ы орнынан а?ыр?ы орнына ж?ргізілген вектор орын ауыстыру деп аталады. Материялы? н?ктені? ?оз?алысы кезіндегі оны? ке?істіктегі сипаттама сызы?ы траектория деп аталады. Траекторияны? т?ріне ?арап ?оз?алысты т?зусызы?ты ж?не ?исы?сызы?ты деп екіге б?леді.
Б?гінгі саба?та осы ?оз?алысты? т?рлерімен ж?не жылдамды? деген жа?а ??ыммен танысатын боламыз.
Жа?а білімді ме?герту.
Жа?а та?ырыпты о?улы?тан м?тінге б?ліп берем, ж?птасып о?ып, талдау стратегиясы. Екі о?ушыны? бірі та?ырыпты т?сіндіріп, та?тада ?ор?айды.
Негізгі материал:
Дене те? уа?ыт аралы?ында ?зынды?ы бірдей жол ж?рсе, ондай ?оз?алыс бір?алыпты ?оз?алыс деп аталады. Дене те? уа?ыт аралы?ында ?р т?рлі жол ж?ріп ?тсе, ондай ?оз?алысты бір?алыпты емес ?оз?алыс деп атайды. Бір?алыпты ?оз?алыстан денені? жылдамды?ын аны?тау ?шін оны? бірлігін уа?ыт ішіндегі орын ауыстыруын сол уа?ыт аралы?ына б?лу керек:
немесе
м?нда?ы, υ-жылдамды? /км/са?, м/с/
S-орын ауыстыру /км, м/
t-уа?ыт /са?, мин, сек/
Т?жірибелерді электронды о?улы?тан к?рсету.
ІІІ. Тол?аныс.Есептер шы?ару.
№1
?йден шы??ан о?ушы мектепке дейін 1км жолды 1 минутта ж?реді. О?ушыны? ?оз?алысын бір ?алыпты деп ?й?арып, жылдамды?ын аны?тау керек.
Берілгені
ХБЖ
Талдау
Шешуі
S=1 км
t=1 мин
1000 м
60 с
Т/к: υ=?
Жауабы: 16,6 м/с
№2
Автомашина 200 метр жолды 36км/са? жылдамды?пен ж?ріп ?тті. Осы жолды ж?руге кеткен уа?ытты аны?та?ыз.
Берілгені
ХБЖ
Талдау
Шешуі
S=200 м
υ=36 км/са?
10 м/с
t=
Т/к: t=?
Жауабы:20 с
№3
Велосипедші стадионды айнала 20м/с жылдамды?пен ?оз?алды.
Просмотр содержимого документа
«Бір ?алыпты ж?іне бір?алыпты емес ?оз?алыстар.Жылдамды?.Жылдамды? бірліктері »
Сабақтың тақырыбы: Бірқалыпты және бірқалыпты емес қозғалыстар.
Жылдамдық. Жылдамдық бірліктері.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушыларға бір қалыпты және бір қалыпты емес қозғалыс, жылдамдық және оның бірлігі, жылдамдықты өлшеу құралы туралы ұғымдарды мысалдар арқылы түсіндіре отырып, олардың айырмашылықтары мен ұқсастықтарын білуге үйрету.
Дамытушылық:Оқушыларды ойлану нәтижесінде өз ойларын тиянақтап,оны жеткізе білуіне, белгілі бір көзқарасты ұстанып, қорғай білуге баулу.
Арайлап атқан күнге/қолдарымызды жоғары көтереміз/
ІІ. Қызығушылықты ояту. «Миға шабуыл» Физикалық диктант. Физикалық диктант электронды оқулықтан алынып құрастырылды.
Дененің жүрген траекториясының ұзындығын көрсететін скаляр шама .... ....
Берілген жағдайда меншікті мөлшерін елемеуге болатын дене........................
Сол бір дененің қозғалысы әр түрлі бақылаушының көзқараса тұрғысынан әр түрлі болып көрінеді.Бұл құбылыс .......................... деп аталады.
Материялық нүктенің қозғалысы кезіндегі оның кеңістіктегі сипаттама сызығы......................................... Жүрілген жол ....... әріппен белгіленеді.
Дененің бастапқы орнынан ақырғы орнына жүргізілген вектор...................... Траектория түріне қарай.................................................................... қозғалыс болып бөлінеді.Дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелермен салыстырғандағы орнының өзгеруі........................................
Санақ денесімен байланысқан сызықтар жүйесін ................................деп атайды.
Шартты түрде қозғалмайды деп есептелетін және басқада денелердің қозғалысы соған салыстырылып қарастырылатын дене...................................
ІІІ.Мағынаны ажырату.
Жаңа сабаққа кіріспе.
Жұмбақтардың жауабын табу арқылы жаңа сабақтың тақырыбын табады.
1-жұмбақ.
Жердің жүзін шарлайсың,
Онсыз еш жерге бармайсың.
Көлікпен де, жаяу да,
Саралайсың, таңдайсың. (Жол)
2- жұмбақ.
Көп болса, асықпайсың,
Мезеттен қашықтайсың.
Асықсаң аз болады,
Табасың мұны қайсың? (Уақыт)
3- жұмбақ.
Қозғалыста сипаттар шапшаңдықты,
Тағы да бір белгісіз шама шықты.
Ол болмаса денелер қозғалмайды,
Шешеді бұл жұмбақты қандай мықты? (Жылдамдық)
Сабақтың тақырыбын тақтаға жазамын.
Сонымен, балалар дененің уақыт өтуіне қарай басқа денелермен салыстырғандағы орнының өзгеруін біз механикалық қозғалыс деп атаймыз. Қозғалыстың қарастырылып отырған жағдайында өлшемдерін елемеуге болатын денені материялық нүкте деп атаймыз. Дененің жүрген траекториясының ұзындығын көрсететін скаляр шама жол деп аталады. Оны S әрпімен белгілейміз. Ал дененің бастапқы орнынан ақырғы орнына жүргізілген вектор орын ауыстыру деп аталады. Материялық нүктенің қозғалысы кезіндегі оның кеңістіктегі сипаттама сызығы траектория деп аталады. Траекторияның түріне қарап қозғалысты түзусызықты және қисықсызықты деп екіге бөледі.
Бүгінгі сабақта осы қозғалыстың түрлерімен және жылдамдық деген жаңа ұғыммен танысатын боламыз.
Жаңа білімді меңгерту.
Жаңа тақырыпты оқулықтан мәтінге бөліп берем, жұптасып оқып, талдау стратегиясы. Екі оқушының бірі тақырыпты түсіндіріп, тақтада қорғайды.
Негізгі материал:
Дене тең уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүрсе, ондай қозғалыс бірқалыпты қозғалыс деп аталады. Дене тең уақыт аралығында әр түрлі жол жүріп өтсе, ондай қозғалысты бірқалыпты емес қозғалыс деп атайды. Бірқалыпты қозғалыстан дененің жылдамдығын анықтау үшін оның бірлігін уақыт ішіндегі орын ауыстыруын сол уақыт аралығына бөлу керек:
немесе
мұндағы, υ-жылдамдық /км/сағ, м/с/
S-орын ауыстыру /км, м/
t-уақыт /сағ, мин, сек/
Тәжірибелерді электронды оқулықтан көрсету.
ІІІ. Толғаныс.Есептер шығару.
№1
Үйден шыққан оқушы мектепке дейін 1км жолды 1 минутта жүреді. Оқушының қозғалысын бір қалыпты деп ұйғарып, жылдамдығын анықтау керек.
Берілгені
ХБЖ
Талдау
Шешуі
S=1 км
t=1 мин
1000 м
60 с
Т/к: υ=?
Жауабы: 16,6 м/с
№2
Автомашина 200 метр жолды 36км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Осы жолды жүруге кеткен уақытты анықтаңыз.
Берілгені
ХБЖ
Талдау
Шешуі
S=200 м
υ=36 км/сағ
10 м/с
t=
Т/к: t=?
Жауабы:20 с
№3
Велосипедші стадионды айнала 20м/с жылдамдықпен қозғалды.
1 сағат ішінде велосипедші қанша жол жүреді?
Берілгені
ХБЖ
Талдау
Шешуі
υ=20 м/с
t=1 сағ
3600 с
S= 20 м/с*3600 с=7200 м
Т/к: S=?
Жауабы: 7200 м
Қосымша уақыт қалған жағдайда, 5-жаттығудың есептерін шығарту.