Урок по биологии

Урок для 10 класса по предмету биология

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Урок по биологии»

Пән: Биология Пән мұғалімі: Шакеева А.Б Сынып:10а Сабақ:43

Сабақтың тақырыбы:

Өсімдік селекциясы

Сілтеме:

Биология 10 сыныпқа арналған оқулық, ғаламтордан алынған мәліметтер.

Жалпы мақсаты:

Оқушыларға ғалым ретіндегіселекция, селекцияның негізгі терминдері және нышандар туралы білім қалыптастыру; заңдарын көріп, мәнін түсіндіру

Оқу нәтижелері:

Оқушылар білуге тиіс:

- Негізгі өсімдік селекциялық ұғымдар;

- өсімдік селекцисының әдістері

- өсімдік селекциясына үлес қосқан Отандық ғалымдар

Дереккөздер:

Мұғалімге арналған нұсқаулық.

Биология. Жалпы білім беретін мектептің 10 сыныбына арналған оқулықТ.Қасымбаева,К.Мұхамбетжанов.Алматы «Мектеп», 2010. Жалпы биология.Әдістемелік нұсқау.Т.Қасымбаева, А.Қисымова. Алматы «Мектеп», с 2006, Биология жұмыс дәптері. Биология оқыту әдістемесі.

Сабақтың кезеңдері

Блум таксономиясы

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Уақыты

І.Қызығушылықты ояту.

Білу.

Түсіну

1.Амандасу.

2.Психологиялық ахуал туғызу.

- Оқушылармен амандасу, түгендеу

- Оқушылардың назарын сабаққа аудару

3. Топтарға бөлу.

Түрлі түсті математикалық фигуралар арқылы.

Спикер

Топ басшысы

Бағалаушы

4.Үй тапсырмасын тексеру.

«Дұрыс – бұрыс» тәсілі арқылы анықтау керек

Орталықтар	Мәденилендірілген өсімдіктер
1.Оңтүстік Азия тропиктік орталығы	күріш, қант
2.Шығыс Азия	Бидай, бұршақ тұқымдастар
3. Абиссиния	Қатты бидай, арпа, құмай (сорго), банан
4. Орталық Америка	Орамжапырақ, қант қызылшасы
5.Оңтүстік Америка	Темекі, какао, мақта
6. Орталық Америка	Жүгері, асқабақ
7. Жерорта теңізі орталығы	Тары, көкөністер

Бағалау критерийі:

7 дұрыс- «5»

6 дұрыс- «4»

4 дұрыс- «3»

5.Тақырыпқа шығу.

Өткен сабақпен байланыстыру

Өсімдік селекциясында қолданылатын әдістер:

Сұрыптау
Будандастыру
Эксперименттік (жасанды мутагенез)

Слайд 2,3

6.Бүгінгі сабаққа қандай мақсат қоясыңдар балалар

7.Бағалаушыға бағалау парағы беріледі.

8.Мәтінмен жұмыс. Әр топқа жеке тапсырмалар беріледі.

9.Бағыт беру /тапсырма бойынша/

1 топ: Ғалым мен тілшінің сұхбаты телебағдарлама жүргізеді

Қосымша 1

2 топ: Кластер қорғайды

Қосымша 2

«Өсімдік селекциясында қол жеткен табыстар»

атты кесте толтыру «Инсерт» әдісін қолдану

топтық жұмыс

Қосымша 3

11.Формативті бағалау.

1.Оқушылар амандасады.

2.Түрлі түсті қағаздарды таңдап топқа бөлінеді. Әр оқушы өз міндеттерін бөліп алады.

4.Дәптерлеріне тест орындайды.

Жеке,жұппен жұмыс

Жұппен бір-бірін тексеріп, бағалау критерийі бойынша бағалайды.

Сабаққа мақсат қояды.

Бағалаушы бағалау парағымен танысады.

тапсырма бойынша мәтінмен және қосымша мәліметтермен танысады.

Ақпаратпен танысып, тақырып бойынша меңгерген тақырыптарын бір-бірімен талқылап, өз ойларын айтады, ортаға салады.

10.Топ спикерлері постерлерін қорғайды.

11.Топтар бір-бірін формативті бағалайды.

1 мин

5 мин

2 мин

1 мин

5 мин

7 мин

3 мин

ІІ. Мағынаны ажырату

Қолдану.

Талдау

1.«Кім тапқыр» ойыны Қосымша 4

Шарты: Мұғалімнің сұрақтарына ағылшын тілінде жауап беру

Топтар жауап береді

5 мин

ІІІ. Ой-толғаныс

Жинақтау,

Бағалау

1.Рефлексия Сонымен, Алдарыңа қойған мақсаттарыңа жеттіңіздер ме? Қосымша5

2.Бағалау. Мұғалім оқушылардың бағалары бойынша пікірлерін тыңдайды

Қосымша6

Оқушыларға сабаққа қатысқаны үшін алғыс айтады.

1.Рефлексия Алдарына қойған мақсатқа жеткені, жетпегені жайлы жауап береді.

2.Бағалаушысы мүшелерін бағалап, топ мүшелерінің сабаққа қатысуы бойынша пікірін айтады.

4мин

1 мин

1мин

Үй жұмысы

Интернет желісінен немесе қосымша әдебиеттерден осы тақырыпқа байланысты қызықты мәліметтер дайындау.

Күнделіктеріне бағаларын қойғызып, үй тапсырмасын жазады.

1 мин

Қосымша1

І топ

Будандастыру әдісін телебағдарлама арқылы жүргізу түсіндіреді (тілші және ғалым)

Журналист сұрақтар қояды:

Тілші: Селекцияда будандастырудың әртүрлі жүйесі қолданылады атап беріңіз?

Ғалым: Олар: туыстық будандастыру – инбридинг, инцухт. Туыстық емес будандастыру – аутбридинг және алыстан будандастыру

Тілші: Туыстық будандастыру генотиптері жағынан бір-біріне жақын ба?

Ғалым: Иә, организмдер жақын болғандықтан, олардан гомозиготалы ұрпақ алынады

Тілші Ал мұндай будандастыруды ұзақ уақыт пайдалануға бола ма?

Ғалым: Әрине өсімдіктердің бойында пайдалы қасиеттері бар гомозиготалы таза тармақтарын алуға болады. Сондықтан бұл әдісті кеңінен пайдаланылады

Тілші: Туыстық емес организмдердің будандастыру туралы айтып беріңізші яғни аутбридинг туралы

Ғалым: аутбридинг де өсімдік селекциясында аса маңызды орын алады. Аутбридинг нәтижесінде алынатын будан ұрпақтың генотиптері көбінесе гетерозиготалы болып келеді олардың тіршілік қабілеттері жоғары мол өнімді болып келеді. Рецессивті гендердің көпшілігі организм үшін тиімді бола бермейді сондықтан жиі туыстық будандастыру қайталанса сорттың сапасы төмендейді

Тілші : Ал Алыстан будандастыру қалай пайдаланылады?

Ғалым: бір-бірінен алшақ жатқан түр тармақтары пайдалынады

Осы аталған будандастыруға мысал келтіріңізші?

Ғалым: Мысалы орыс ботанигі Цицин бидай мен жабайы бидайық өсімдігін будандастыру арқылы бидай-бидайықтың ал бидай мен қарабидай нәтижесінде бидай-қарабидай алынды Тілші Сұрақтарға жауап бергеніңіз үшін рахмет!

Қосымша 2

ІІ топ

Кластер әдісін қолдану арқылы айтады

Гетерозис қүбылысы

Ауылшаруашылықта пайдаланыладыы

1914 жыл

Алғаш байқалады

Дж. Шелл

Артықшылығы өнім молаяды

Барлық организмге тән жануар, өсімдік

Қосымша 3

Кесте толтыру «Инсерт» әдісін қолдану арқылы

«Өсімдік селекциясында қол жеткен табыстар»

Ғалымдар	Еңбектері
Мичурин И.В	Жеміс-жидектердің, суыққа, ауруға төзімді, жемістерді сапалы сорттарын шығарды
Пустовойт П.П	Күнбағыс майлы сорттарын шығарды
Лукьяненко П.П	Безостая -1 сорты
Ремесло В.Н.	Мироновская -264,268
Шехурдин А.П, Маманов В.Н.	Саратов 29 жаздық бидайы
Оразалиев Р.НтБияшев Ғ.З Әбуғалиев І, Удольская Н.Л	Красноводопадская 210 Күздік бидайы
Әбуғалиев І, Илялетдинов Ш.Н. М.Х. Мұратов	Қант қызылшасы Қазақстан полигибрид-24, Қазақстан сорттары
Ы.Жакаев	Күріштің 171 ц/га түсім алды
Ш.Берсиев	Тары 201 ц/га түсім алды

Қосымша4.

«Кім тапқыр» ойыны

Шарты Мұғалімнің сұрақтарына ағылшын тілінде жауап беру

Жаппай сұрыптауда көбінесе қандай өсімдіктерде жүргізіледі? (жүгеріде) corn
Жеке сұрыптауда өздігінен тозаңданатын өсімдіктер қолданылады мысалы қандай? (арпа, сұлы) barley, oats
Алыстан будандастыруда өсімдіктердің, жануарлардың өнімі (артады) increases
Гетерозис құбылыс нешінші жылы белгілі болды ? 1914
Гетерозис құбылысы қандай салада кеңінен қолданылады? А/ш
Пустувойт қандай өсімдік сорттарын шығарды (күнбағыс) sunflower
Қазақстанда картоп және көкөністің дақылының қанша сорты белгілі ? 45
Ы.Жақаевтың қандай еңбегі қандай өсімдікпен байланысты (күріш) rice
Әбуғалиев І, Илялетдинов Ш.Н. М.Х. Мұратов еңбектері қандай өсімдікпен байланысты? Қант қызылшасы sugar beet
Қазақстанда көбінесе қандай дақыл өсіріледі? Бидай - wheat

Қосымша 5

Аты-жөні:

Рефлексия :

Бүгін сабақта маған ұнағаны...
Менің бүгінгі сабақтан үйренгенім...
Сабаққа дейін................................................................................................деп ойладым, ал қазір................................................................................................................білем.
Бүгінгі сабақта басты ой .................................................................................болды.
Менің ұсынысым..........................................................................................................
Өзіңді бағала...
Тобыңды бағала...

Қосымша 6

Топ№ ____

Бағалау парағы

Сынып: _10 А____ Тақырыбы: __________________________

Р/с	Оқушының аты-жөні	Үй тапсырмасы	Топтық жұмыс	Кесте толтыру «Өсімдік селекциясында қол жеткен табыстар»	«Кім тапқыр» ойыны	Жалпы ұпай	Баға

1-5 ұпайға дейін бағаланады

20-18 ұпай-өте жақсы

17-14ұпай-жақсы

13-10 ұпай-орташа

Үй тапсырмасы

«Дұрыс – бұрыс» тәсілі арқылы анықтау керек

Орталықтар	Мәденилендірілген өсімдіктер	Белгі +/-
1.Оңтүстік Азия тропиктік орталығы	күріш, қант
2.Шығыс Азия	Бидай, бұршақ тұқымдастар
3. Абиссиния	Қатты бидай, арпа, құмай (сорго), банан
4. Орталық Америка	Орамжапырақ, қант қызылшасы
5.Оңтүстік Америка	Темекі, какао, мақта
6. Орталық Америка	Жүгері, асқабақ
7. Жерорта теңізі орталығы	Тары, көкөністер