Экз.мат.биология 9 каз.

Павлодар облысы ?кімдігі

Павлодар облысы білім беру бас?армасыны?

«Білім беру  ж?не т?рбиелеуді дамытуды? инновациялы? орталы?ы» КММ

9 сынып?а арнал?ан биология п?нінен жалпы білім беру мектебіні? емтихан материалдары

Билет №1

1. Тіршілік де?гейлері. Тірі организмдерді? ?асиеттері.

2. Адамны? ж?не с?т?оректі жануарларды? ?анайналым м?шелері, оларды?       организмні? тіршілік ?рекетіндегі р?лі. ?ан, оны? ??рылысы мен ?ызметі.

3. Кеппеш?п ?лгілерінен буна?денелілер ж?не жел ар?ылы тоза?данатын ?сімдіктерді аны?та?дар.

Билет №2

1. Организмдерді? к?бею формалары. Жынысты ж?не жыныссыз  к?беюге сипаттама.

2. Паразит организмдер. Паразит ??рттарды? тіршілік ету ерекшеліктері. Адамда ішек??рт ауруларыны? алдын алу.

3. Пиязды? ??інен препарат дайындау, жасушаны? суретін салып, б?ліктерін жазу.

Билет №3

1. Т?р, т?р критерийлері,  т?р?згерістер.

2. Адамны? ж?не омырт?алы жануарларды? тыныс алу м?шелеріні? ??рылысы. Организмдерді? тіршілігіндегі тыныс алуды? ма?ызы. ?кпедегі ж?не ?лпада?ы газ алмасу.

3. Т?щысу гидрасыны? микропрепаратын ?арап, ??рылыс ерекшелігін ашу.

Билет №4

1. Жасушаны? б?лінуі. Митоз бен мейозды? биологиялы? ма?ызы.

2. Біржасушалы ж?ндіктерді? саналуанды?ы, ??рылыс ерекшіліктері, тіршілік ?рекеті, адам ?міріндегі ж?не таби?атта?ы ма?ызы.

3. Кеппеш?п ?лгілеріні? к?мегімен даражарна?тылар класына жататын ?сімдіктерді аны?та?дар, ?андай белгілеріне ?арап аны?та?андары?ды айты?

Билет № 5

1. Жасушаны? химиялы? ??рамы. Органикалы? заттар, оларды? ??рылысы мен ?ызметі.

2. С?йекті? ??рамы, ??рылысы мен ?суі. С?йектерді? байланысу т?рлері.

3. ?сімдіктерді? кеппеш?п ?лгілерінен г?лшо?ырларды тауып, оларды ата?дар.

Билет №6

1. Жасушада?ы энергия ж?не зат алмасу, ?сімдік жасушасында?ы зат алмасуды? ерекшеліктері. Фотосинтез процесіне сипаттама.

2. Адам мен с?т?оректі жануарларды? ?а??аларыны? ??састы?ы, оларды? туысты?тарыны? д?лелі. Тік ж?руге ж?не е?бек етуге байланысты адам ?а??асыны? ерекшеліктері.

3. Самырсынны? б?та?ынан аталы? ж?не аналы? б?рлерді тауып, оларды? ?сімдік тіршілігіндегі р?лін аны?та?дар.

Билет №7

1. Жасушада?ы зат ж?не энергия алмасу, тыныс алу процесіне сипаттама.

2. Тері ж?не оны? организмдегі р?лі. Тері гигиенасы.

3. Микроскоппен жасыл эвленаны? дайын микропрепаратын ?арап, неліктен б?л организмді ?сімдік пен жануар арасында?ы аралы? форма?а жат?ызатынын т?сіндірі?дер.

Билет №8

1. Адамны? ж?не омырт?алы жануарларды? з?р шы?ару м?шелеріні? ??рылысы. Организмдерді? тіршілігіндегі з?р шы?аруды? ма?ызы.

2. Таби?и бірлестік, ?оректік тізбекті? негізгі звеносы.

3. Асб?рша? ?сімдігіні? фенотипін аны?та?дар, (сары т??ым- А, жасыл- а, тегіс –В, кедір-б?дырлы- в), генотиптері: ААВв, АаВв, аавв, ааВВ. Генотиптері АаВВ * аавв асб?рша? ?сімдіктерін ша?ылыстыр?анда ?рпа?ында генотиптері мен фенотиптері ?андай болуы м?мкін?

Билет №9

1. Экологиялы? факторлар, олар?а сипаттама. Факторларды? организмге ?сері.

2. Тамыр—минералды ?оректену м?шесі. Тамырды? ж?не тамыр ж?йесіні? т?рлері, тамырды? т?р?згерістері.

3. Барлы? азотты негіздерді? жалпы санынан ДНК молекуласында 30 тимин нуклеотидтері бар. Осы молекулада?ы бас?а нуклеотидтер санын аны?та?дар.

Билет №10

1. Таби?и ж?не ?олдан с?рыптау. С?рыптауды? салыстырмалы сипаттамасы.

С?рыптау туралы білімні? практикалы? ма?ызы.

2. Д?румендер, оларды? организм тіршілігіндегі ма?ызы.

3. Буна?денелілерді? коллекциясын ?олдана отырып, идиоадаптацияны аны?тап, буна?денелілер тіршілігіндегі оны? р?лін ашы?дар.

Билет №11

1. Тіршілік ?шін к?рес. Тірі организмдер эволюциясында?ы тіршілік ?шін к?ресті? р?лі.

2. ?сімдік ?лпаларыны? т?рлері, оларды? ??рылысы мен ?ызметі.

3. ?сімдік ж?не бактерия жасушаларыны? дайын микропрепараттарын ?ара?дар. Жасушаны? суретін салып, оны? б?ліктерін к?рсеті?дер. Жасушаларды салыстырып, оларды? ??састы?тары мен айырмашылы?тарыны? себептерін т?сіндірі?дер.

Билет №12

1. Организмдерді? тіршілік ортасы. Организмдерді? тіршілік ортасына бейімделгіштігі.

2. Жануар ?лпасыны? т?рлері, оларды? ??рылысы мен ?ызметі.

3. Белгілерді? ?згергіштігіні? вариациялы? ?атарын ??ры?дар. Вариациялы? ?исы?ты сызып, алын?ан н?тижелерді т?сіндірі?дер.

Билет №13

1. Нуклеин ?ыш?ылдары, оларды? т?рлері, ??рылысы, белок биосинтезі процесіндегі ма?ызы.

2. Ж?ректі? ??рылысы мен ж?мысы. Ж?ректі? ж?мысын реттеу.

3. Кеппеш?п ?лгілерінен бір т??ымдас?а жататын екі т?рді та?дап алы?дар, оларды? морфологиялы? ерекшіліктерін сипатта?дар. ?сімдіктерді салыстырып,??састы?ы мен айырмашылы?тарын? себептерін т?сіндірі?дер.

Билет № 14

1. Жасушаны? ??рылысы, оны? органоидтарыны? ?ызметі. Жасушада?ы органоидтарды? ??рылысы мен ?ызметіні? ?зара байланысы.

2. Саба?, оны? ??рылысы, ?ызметі, т?рлерді? саналуанды?ы, саба?ты? т?р?згерісі.

3. Дайын микропрепараттан адам мен ба?аны? ?андарын аны?та?дар. Адам мен ба?аны? эритроциттерін салыстыры?дар.

Билет №15

1. Ч.Дарвинні? эволюциялы? ілімі. Эволюцияны? ?оз?аушы к?штері.

2. Ішкі секреция бездері. Гормондар, оларды? адам ?міріндегі ма?ызы.

3. Егер тыш?андарда с?р т?с а? т?ске ?ара?анда  доминантты болса, с?р т?сті гетерозиготалы аталы? пен а? т?сті гомозиготалы аналы?ты ша?ылыстыр?анда ?андай ?рпа? алу?а болады?

Билет №16

1. Организмдерді? эмбрионды? ж?не постэмбрионды? дамуы.Органогенез.

2. Жапыра?ты? ішкі ж?не сырт?ы ??рылысы. Жапыра?ты? т?рлері, ж?йкелену, саба?та орналасу т?сілдері,  жапыра?ты? т?р?згерістері.

3. Эпителий ж?не д?некерлеуші ?лпаларды? микропрепараттарын микроскоппен ?арап, айырмашылы?тарын табы?дар.

Билет №17

1. Прогресс ж?не регресс. Эволюциялы? прогреске жету жолдары.

2. Ж?йке ж?йесіні? ??рылысы мен ?ызметі. Шартты ж?не шартсыз рефлекстер ж?не рефлекторлы? до?а.

3. Жауын ??ртын ?арап, ??рылысы мен ?оз?алуында?ы ерекшеліктерін ашы?дар.

Билет №18

1. Органикалы? д?ниені? даму тарихы. Тірі организмдерді? саналуанды?ы.

2. Г?лді? ??рылысы. Г?лдерді? т?рлері, формулалары. Г?лшо?ырлар.

3. Микроскоппен б?лшы?ет ж?не ж?йке ?лпаларыны? микропрепараттарын ?арап, айырмашылы?тарын табу.

Билет № 19

1. Адамны? шы?у тегі ж?не оны? даму стадиялары.

2. Орталы? ж?йке ж?йесіні? ??рылысы мен ?ызметі.

3. ?сімдіктерді? кеппеш?п ?лгілерінен ж?йкелену т?рін, жапыра?ты? т?рлерін ж?не саба??а бекіну т?сілдерін аны?та?дар.

Билет № 20

1. Белгілерді? т??ым ?уалау за?дылы?тары. Моногибридті ж?не дигибридті ша?ылыстыру бойынша Мендельді? т?жірибелері.

2. Жемістер, оларды? жіктелуі, таби?атта таралу жолдары.

3. Шешесі т?сті ажырата алмау генін тасымалдаушы, ?кесі т?стерді жа?сы ажыратады. Оларды? балаларында т?сті ажырата алмау т??ым ?уалауы м?мкін бе?

Билет №21

1. Популяцияда?ы организмдерді? ?арым-?атынастарыны? т?рлері.

2. Жабы?т??ымды ?сімдіктерді? сипаттамасы. Жабы?т??ымды ?сімдіктерді ж?йелеу.

3. Был?ылда?денелілерді? ба?алша?тарын ?арап, ба?алша?тарды? ??састы?ы мен айырмашылы?тарын табы?дар. 

Билет №22

1.Биосфера, оны? ??рылымы мен ?ызметі.

2. Адам организміні? сенсорлы? ж?йесі. К?ру анализаторыны? ??рылысы мен ?ызметі.

3. ?зен шаяныны? ыл?алды препараты бойынша тіршілік ортасына бейімділік  белгілерін табы?дар.

Билет №23

1. ?аза?станда?ы таби?и ресурстарды тиімді пайдалану. ?аза?станда таби?атты ?ор?ау.

2. Жо?ары споралы ?сімдіктерді? сипаттамалары. ?сімдіктерді? ??рылыс ерекшеліктері мен ма?ызы.

3. Буна?денелілер коллекциясы бойынша оларды? тіршілік ортасына бейімділіктерін аны?та?дар.

Билет № 24

1. Адам генетикасы. Т??ым?уалаушылы?ты зерттеу ?дістері. Денсаулы?ты са?тауды?  генетикалы? м?селелері.

2. ??стар класына сипаттама.  Оларды? ??рылыс ерекшеліктері, ?шу?а бейімділігі. ??старды жіктеу.

3. Буна?денелілер коллекциясын ?арап, оларды тиісті отрядтар?а б?лу.

Билет №25

1. Селекция. Жануарларды? жа?а ?олт??ымдары мен ?сімдіктерді? жа?а іріктемелерін алу.

2. Адамны? ж?не с?т?оректілерді? ас ?орыту ж?йесі. Ас ?орыту процесі, ас ?орыту бездеріні? ролі.

3. Тамырды? ішкі ??рылысыны? микропрепаратын ?арап, тамыр т?зетін ?лпалар мен тамыр айма?тарын  аны?та?дар.